Dzień dobry!
1. Pełna – statutowa – nazwa jednostki organizacyjnej to Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Krakowie. Jak zatem nazwać szefa takiej jednostki? Dyrektor Najwyższej Izby Kontroli Delegatury w Krakowie? Czy może jednak: dyrektor Delegatury Najwyższej Izby Kontroli w Krakowie?
2. Czy coś może zmniejszyć się dwukrotnie? To, że może być dwa razy mniejsze, to oczywiste! Ale zmniejszyć się dwukrotnie? Wydaje się, że jednokrotność jest tu nieprzekraczalną granicą?
Z poważaniem,
P.S.

Czy poniższe zdanie jest sformułowane poprawnie:

Od miesięcy debatujesz ze sobą, czy smaczny sen wart jest ryzyka [wystąpienia?] przerażających zaburzeń poznawczych, które pociągają za sobą leki?

Szanowni Państwo!
Coraz częściej słyszę wypowiedzi, w których czasownik potrzebować łączy się z bezokolicznikiem, np. „Potrzebuję napisać odpowiedź”, „Potrzebuję tam iść”. Takie formy wydają mi się wyjątkowo nietrafione. Nauczony jestem używać czasownika potrzebować w połączeniu potrzebować czegoś, a nie potrzebować zrobić coś. Proszę o opinię, na ile moje uprzedzenie do formy potrzebować zrobić coś jest uzasadnione.
Z poważaniem
Jarosław Mężyk

Witam,
mam pytanie dotyczące spójników rozłącznych albo/lub/czy. Zasada mówi, że w wypadku, kiedy są one powtórzone i wprowadzają elementy równorzędne w zdaniu, należy stawiać przed nimi przecinek, np.: „Kup kawę albo herbatę, albo kakao”. A co w wypadku zdań o podobnej konstrukcji, ale takich, w których spójniki się różnicuje? Na przykład: „Kup kawę lub herbatę(,) albo kakao”. Czy po herbatę powinien być przecinek?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
AP, Lublin

Nazwę przedmiotu wiedza o społeczeństwie skraca się powszechnie do postaci fonetycznej [vos]. Powstaje jednak kłopot, kiedy chcieć ją zapisać. Stosując się do ogólnych reguł pisowni skrótowców, używałem zawsze formy WoS (por. np. ZBoWiD, CIoK). Tym większe było moje zdziwienie, kiedy przekonałem się, że słownik ortograficzny uwzględnia jedynie warianty wos. i WOS. Czy regularne WoS i WoK należałoby więc uznać za gorsze, bo pozanormatywne? Czy istotnie pozanormatywne znaczy: gorsze?

Mam pytanie o użycie słowa realistyczny: „Zdobył się nawet na niezwykły jak na demokratę krok i pochwalił rządy George'a W. Busha, który uchodzi za najbardziej realistycznego lub najbardziej cynicznego (wybór zależy od punktu widzenia) z amerykańskich prezydentów ostatnich dekad”. Czy realistyczna może być osoba? Poza tym czy zdanie to jest poprawnie zbudowane (chodzi o słowo który odnoszące się do Georga W. Busha, a nie do rządów)?
Dziękuję za pomoc.

Czytając odpowiedzi Poradni, spotykam się często ze sformułowaniami typu „słownik X stwierdza, że…”. Zgodnie z WSPP niepoprawne jest użycie tego czasownika w odniesieniu do rzeczowników nieżywotnych (a jako przykład został podany kodeks). Z czego wynika ta reguła? Czy odnosi się ona także do rzeczownika słownik?

Witam serdecznie,
moje pytanie dotyczy przysłówka strasznie, którego powszechnie używa się zamiast słowa bardzo, czyli w sformułowaniach strasznie ładna, strasznie zimno itp. Po pierwsze, skąd wzięło się takie określenie w języku polskim? Po drugie, czy mówienie w ten sposób jest niepoprawne, a może tylko mało eleganckie? Czy jest to już tak skostniała konstrukcja w języku, że nie warto podejmować z nią walki?

Dzień dobry,
jak powinno się pisać nazwy klas i typów okrętów (np. Mistral) oraz rodzajów uzbrojenia, pocisków itp. (np. Grad), kiedy używamy ich jako synonimów rzeczowników pospolitych? Chodzi mi o takie przykłady jak: „Rosja chce Mistrali/mistrali albo zwrotu pieniędzy”, „Celują w nas nie tylko z Gradów/gradów”. Czy obowiązuje tu reguła 20.10.1 z Zasad pisowni, czyli zapis małą literą? Spotkałam się z opiniami, że w literaturze tematycznej zawsze występuje zapis wielka literą.

Przeczytałem w Poradni następujące pytanie: „Jestem ciekawa, jak to jest z zapożyczeniem z języka rosyjskiego za zaliczeniem – czy jest ono błędem leksykalnym, czy nie? Na ćwiczeniach z kultury języka poprawiamy je jako błąd, dlatego zdziwiłam się, gdy przy zamawianiu słownika spotkałam takie wyrażenie na Waszych stronach”.
Zdziwiło mnie określenie wyrażenia za zaliczeniem jako potencjalnie niepoprawnego rusycyzmu. Wydaje mi się bowiem, że rosyjski odpowiednik brzmi nałożennym płatieżom. Pan Mirosław Bańko w swojej odpowiedzi nie odniósł się do pochodzenia wspomnianego wyrażenia – czy mogę prosić o dodatkowy komentarz w tej sprawie?
Przy okazji chciałbym zapytać, czy i inne wyrażenia z przyimkiem za są uważane za rusycyzmy? Dotychczas wydawało mi się, że jest wręcz przeciwnie, a polskiemu za odpowiada najczęściej rosyjskie po. W języku ukraińskim analogiczne do polskich konstrukcje z za uważa się za całkowicie poprawne i rodzime, w przeciwieństwie do konstrukcji z po, traktowanych jak rusycyzmy – np. ros. po sogłasiju – ukr. za zhodoju (niepoprawnie: po zhodi) – pol. za zgodą; ros. po priedjawleniju – ukr. za predjawlenniam (niepoprawnie: po predjawlenni) – pol. za okazaniem.
Pozdrawiam
Łukasz Starzak